خواب خوب برای سلامتی بسیار مهم است. اما متأسفانه حدود ۳۰ درصد مردم از بی‌خوابی یا ناتوانی مزمن در به‌خواب رفتن، در خواب ماندن یا رسیدن به خوابی ترمیمی و باکیفیت رنج می‌برند. اینجاست که دمنوش های خواب آور معمولا انتخاب پرطرفداری به‌حساب می‌آیند. قرن‌هاست که انواع این نوشیدنی‌ها در سرتاسر دنیا به‌عنوان داروی خواب طبیعی استفاده شده‌اند. تحقیقات مدرن هم استفاده از دمنوش‌های گیاهی و تأثیر آنها به‌عنوان داروی خواب را تأیید می‌کنند. این مقاله ۶ دمنوش گیاهی مفید را معرفی می‌کند که می‌توانند شما را به دیدن خواب پادشاه هفتم ببرند!
۱. بابونه
سال‌هاست که چای بابونه به‌عنوان دارویی طبیعی برای کاهش التهاب، کاهش اضطراب و درمان بی‌خوابی استفاده می‌شود. در حقیقت چای بابونه را آرام‌بخشی ملایم یا خواب‌آور می‌دانند. عوارض آرام‌بخش بابونه، به یک آنتی اکسیدان به‌نام آپی‌ژنین برمی‌گردد که در چای بابونه فراوان است. آپی‌ژنین برخی گیرنده‌های خاص مغز را تحریک می‌کند که باعث کاهش اضطراب و به‌خواب رفتن می‌شوند.
مطالعه‌ای بین ساکنان ۶۰ آسایشگاه سالمندان نشان داد کسانی که روزانه ۴۰۰ میلی‌گرم عصاره‌ی بابونه مصرف می‌کنند، نسبت‌به کسانی که هیچ‌گونه بابونه‌ای استفاده نمی‌کنند، خواب بهتری دارند.
مطالعه‌ی دیگری روی زنانی که زایمان کرده‌اند و خواب خوبی ندارند، نشان داد، آنهایی که به‌مدت دو هفته چای بابونه می‌نوشند، نسبت‌به کسانی که چای بابونه ننوشیده‌اند، خواب بهتری دارند.
علاوه‌براین‌ها، مطالعه‌ای روی افراد مبتلا به بی‌خوابی مزمن نشان داد کسانی که به‌مدت ۲۸ روز، روزانه دو بار و هر بار ۲۷۰ میلی‌گرم عصاره‌ی بابونه مصرف می‌کنند، ۱۵ دقیقه زودتر از آنهایی به خواب می‌روند که این عصاره را مصرف نکرده‌اند. کسانی که این عصاره را مصرف کردند، دفعات کمتری هم بیدار شدن از خواب در شب را تجربه می‌کردند.
نتایج این مطالعات دل‌گرم‌کننده است؛ به‌ویژه برای کسانی که با خواب خوب طی شب مشکل دارند. بااین‌حال، برای تأیید اثرات چای بابونه روی خواب، مطالعات بیشتری باید انجام بشوند.
۲. سنبل‌الطیب
سنبل‌الطیب گیاهی است که قرن‌ها برای درمان مشکلاتی مانند بی‌خوابی، انواع اضطراب و سردرد استفاده می‌شود. در گذشته و در طول جنگ جهانی دوم، در انگلستان برای کاهش استرس و اضطراب ناشی از حملات هوایی از سنبل‌الطیب استفاده می‌شد. امروزه، سنبل‌الطیب یکی از محبوب‌ترین دمنوش های خواب آور در اروپا و ایالات‌متحده‌‌ی آمریکاست. سنبل‌الطیب به‌صورت مکمل خوراکی به‌شکل‌های کپسول یا مایع دردسترس است. سنبل‌الطیب معمولا خشک شده و به‌عنوان چای به فروش می‌رسد.
محققان درمورد نحوه‌ی کارکرد سنبل‌الطیب درجهت بهبود خواب، اطمینان چندانی ندارند. بااین‌حال، نظریه‌ای وجود دارد که این گیاه سطح انتقال‌دهنده‌ی عصبی به‌نام گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) را افزایش می‌دهد. گاهی‌اوقات مقدار GABA آن‌قدر فراوان است که می‌تواند باعث افزایش خوابآلودگی بشود. سنبل‌الطیب عملکرد برخی داروهای ضداضطراب مانند زاناکس را دارد.
برخی آزمایشات اثر سنبل‌الطیب را به‌عنوان کمک‌کننده‌ی مؤثر خواب تأیید می‌کنند. برای مثال، مطالعه‌ای بین ۱۷ فرد مبتلا به مشکلات خواب نشان داد که در ۸۹ درصد از شرکت‌کنندگان، مصرف عصاره‌ی سنبل‌الطیب خواب را بهبود داد. علاوه‌براین، پس از مصرف این عصاره، عوارض جانبی مانند خوابآلودگی صبحگاهی هم مشاهده نمی‌شود.
۳. اسطوخدوس
اسطوخدوس گیاهی است که اغلب به‌دلیل رایحه‌ی معطر و آرام‌بخش خود موردتوجه بوده است. در دوران باستان، یونانی‌ها و رومی‌ها اغلب اسطوخدوس را به وان‌های حمام‌شان اضافه می‌کردند و در رایحه‌ی آرام‌بخش آن نفس می‌کشیدند. چای اسطوخدوس از غنچه‌های کوچک بنفش گیاه گل‌دار تهیه می‌شود. این گیاه بومی منطقه‌ی مدیترانه است که درحال‌حاضر در سرتاسر دنیا رشد می‌کند و بسیاری از مردم برای آرامش و کمک به خواب راحت، چای اسطوخدوس می‌نوشند.
تحقیقاتی درباره‌ی تأیید فواید این گیاه انجام شده است. مطالعه‌ای در بین ۸۰ زن پس از زایمان انجام شد و نشان داد کسانی که به‌مدت دو هفته هر روز درمعرض رایحه‌ی اسطوخدوس قرار گرفته بودند و چای اسطوخدوس می‌نوشیدند، درمقایسه با کسانی که چای اسطوخدوس مصرف نکردند، کمتر خسته می‌شدند.
علاوه‌براین، در مطالعه‌ی دیگری روی ۶۷ زن مبتلا به بی‌خوابی، مشخص شد که مصرف دوبار در هفته، هربار ۲۰ دقیقه استنشاق اسطوخدوس، بعد از ۱۲ هفته باعث کاهش شدت ضربان قلب، تغییرات ضربان قلب و بهبود خواب می‌شود.
تحقیقات نشان داده‌اند اسطوخدوس می‌تواند باعث کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب افراد مبتلا به اضطراب و اختلالات وابسته به اضطراب هم بشود. بنابراین، اگر اضطراب یکی از دلایلی است که باعث می‌شود خواب به چشمان‌تان نیاید، نوشیدن چای اسطوخدوس می‌تواند برای‌تان مفید باشد.
جمع‌بندی
بسیاری از چای‌های گیاهی ازجمله، بابونه، سنبل‌الطیب و اسطوخدوس، به‌عنوان خواب‌آور در بازار عرضه می‌شوند. بسیاری از این گیاهان با افزایش یا تغییر انتقال‌دهنده‌ی عصبی که در شروع خواب دخیل هستند کار می‌کنند. علاوه‌برآن، این گیاهان می‌توانند کمک کنند تا زودتر به خواب بروید، بیداری‌های شبانه‌تان را کاهش می‌دهند و در کل کیفیت خواب‌تان را بهبود می‌بخشند.
متأسفانه، در بسیاری از تحقیقات اخیر به‌جای استفاده از چای گیاهی، از عصاره و یا مکمل خوراکی آن را استفاده می‌کنند. با توجه به اینکه مکمل‌ها و عصاره‌های گیاهی غلیظ هستند، مایع رقیق مانند چای احتمالا اثر کمتری خواهد داشت.
